Giảm rung khi khoan thép dày – 5 mẹo thực tế cho thợ máy

Khi khoan thép dày, rung lắc là vấn đề phổ biến mà nhiều thợ máy gặp phải. Rung không chỉ làm giảm chất lượng lỗ khoan, mà còn làm gãy mũi khoan, mòn trục và ảnh hưởng đến tuổi thọ máy khoan. Dưới đây là 5 mẹo thực tế giúp bạn hạn chế rung hiệu quả khi khoan thép dày – đặc biệt với các máy khoan bàn, khoan từ hoặc khoan tay công nghiệp.

1. Chọn đúng loại mũi khoan phù hợp vật liệu và độ dày

  • Mũi HSS (thép gió) dùng cho thép mềm – nhưng không phù hợp với thép dày quá 10mm.

  • Mũi khoan hợp kim (TCT, Carbide) chuyên dùng cho vật liệu cứng và khoan sâu.

  • Nên chọn mũi khoan xoắn 2 lưỡi cắt chuẩn, đầu cắt nhọn (118–135 độ) để giảm lực cắt và giảm rung.

 

2. Kiểm tra và siết chặt phôi chắc chắn trước khi khoan

  • Nếu vật liệu bị xê dịch, rung lắc, rung sẽ xảy ra liên tục, lan truyền đến cả trục và mũi khoan.

  • Dùng ê-tô, kẹp chữ C hoặc đồ gá chuyên dụng để cố định phôi.

  • Đối với thép tấm lớn, nên gá bằng nam châm hoặc tấm chặn bên hông để tránh xê dịch.

  •  Không nên cầm tay giữ phôi khi khoan – cực kỳ nguy hiểm và dễ gãy mũi.

 

3. Tốc độ quay và lực ăn phải hợp lý

  • Tốc độ quá cao → rung mạnh, cháy mũi, phoi dính.

  • Tốc độ quá thấp → máy bị ì, dao dễ vỡ lưỡi.

Đường kính mũi (mm)Tốc độ RPM (thép thường)
6 – 101000 – 1500
11 – 20700 – 900
21 – 30300 – 600
Mũi khoan từ200 – 450

Lực ăn (feed) nên đều tay hoặc điều chỉnh bằng tay quay thủ công – tránh ép quá mạnh.

4. Dùng dung dịch làm mát đúng cách

  • Làm mát giúp giảm ma sát, giảm nhiệt, từ đó giảm rung.

  • Dùng dầu cắt gọt chuyên dụng hoặc dung dịch làm mát có bơm tuần hoàn.

  • Nếu khoan bằng máy khoan từ, nên chọn loại mũi khoan từ có lỗ tâm để cấp dầu vào trong mũi.

 

Không nên dùng nước thường – dễ gây gỉ, không có tác dụng bôi trơn.

5. Kiểm tra trục quay và đầu cặp mũi

  • Nếu trục quay bị rơ, đầu kẹp mòn, sẽ gây rung lắc dù bạn khoan đúng kỹ thuật.

  • Kiểm tra: lắp mũi, quay không tải → nếu thấy rung hoặc nghe tiếng lạch cạch → kiểm tra bạc đạn, trục, đầu cặp.

  • Dùng đầu kẹp mũi chất lượng cao, có khớp chống rung (như đầu taro ly hợp hoặc đầu kẹp lò xo).

 

Bạn có thể áp dụng ngay các mẹo này để nâng cao hiệu suất khoan, bảo vệ thiết bị và đảm bảo độ chính xác của lỗ khoan, nhất là khi làm việc với thép dày hoặc inox.